1. Ses Bilgisi
Dilin parçalanamayan en küçük parçasına ses denir. Seslerin bir araya gelmesiyle hecelr, hecelerin bir araya gelmesiyle sözcükler oluşur.
1.1 Hece
" E - vi - me gi - di - yo - rum. "
Yukarıdaki cümlede altı çizili sözcükler ağızdan bir çırpıda çıkar.
İşte ağızdan bir çırpıda çıkan ses ya da ses topluluğuna hece denir. Yukarıdaki cümle yedi tane heceden oluşmuştur.
Türkçede altı çeşit hece vardır:
- Bir ünlüden oluşan heceler:
e - vim, a - ra - ba...
- Bir ünsüz ve bir ünlüden oluşan heceler:
a - ra - ba, ki - tap, buz - do - la - bı...
- Bir ünlü ve bir ünsüzden oluşan heceler:
ev - ler, es - ki, eş - ya...
- Bir ünsüz, bir ünlü ve bir ünsüzden oluşan heceler:
ki - tap - lar, sev - mek, re - sim...
- Bir ünlü ve iki ünsüzden oluşan heceler:
ürk - mek, alt, üst, ırk - lar...
- Bir ünsüz, bir ünlü ve iki ünsüzden oluşan heceler:
A - ta - türk, yurt - taş, kürk - çü...
1.2 Ses
Seslerin yazıdaki işaretlerine harf denir. Türkçede sekiz ünlü, yirmi bir ünsüz harf vardır.
- Ünlü Harfler: " a, e, ı, i, o, ö, u, ü "
- Ünsüz Harfler: " b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, u, ü, v, y, z "
1.2.1 Ünlü Harfler
Ünlü harfler ağzımızdan bir çırpıda çıkar. Ünlü harfler ağzımızdan çıkarken oluşturdukları şekler ve okunuşlarına göre gruplandırılır:
- Düz Ünlüler: " a, e, ı, i "
- Yuvarlak Ünlüler: " o, ö, u, ü "
- Geniş Ünlüler: " a, e, o, ö "
- Dar Ünlüler: " ı, i, u, ü "
- İnce Ünlüler: " e, i, ö, ü "
- Kalın Ünlüler: " a, ı, o, u "
Yukarıdaki bilgilere baktığımızda her ünlünün birden fazla özelliğiniz olduğunu görebiliriz. Örneğin "a" ünlüsünün "düz-geniş-kalın" olmak üzere üç özelliğiniz olduğunu görüyoruz.
1.2.1.1 Büyük Ünlü Uyumu Kuralı ( Kalınlık - İncelik Uyumu )
Türkçede ünlülerin kalınlık ve incelik bakımından gösterdikleri uyuma büyük ünlü uyumu denir.
Anasayfa 
